Onzin

Als je mijn vader belt en hij is niet thuis, hoor je opeens de stem van mijn moeder.

Voice mail.

Ze zal de boodschap minstens 6 jaar geleden hebben ingesproken, toen taal voor haar nog vanzelfsprekend was. Ondanks haar Amsterdamse afkomst is hier, in tegenstelling tot wanneer je mijn vader hoort, weinig van terug te horen. Ze spreekt vrijwel accentloos Nederlands.

Eén van de eerste dingen die opviel was het haperen van woorden. Een verhaal stokte of ze begon opeens heel omslachtig iets uit te leggen.

Op foto's uit die periode zie je dat al het gebeuren langs haar heen lijkt te glijden. Ze zit er maar wat bij.

Niets voor mijn moeder.

Ze betrok juist altijd alles en iedereen in haar gesprek, in haar verhaal. Ze moest ook altijd haar verhaal doen en deed graag mee met alle gekkigheid die bij ons gezin hoort.

Dat haar verhaal doen heeft ze heel lang volgehouden.

Alleen het werd steeds meer on-zin die ze rondstrooide.

Pijnlijk duidelijk werd dit toen mijn ouders een keer met de kerst bij ons waren. De kinderen waren er ook en traditiegetrouw werd een groot deel van de tijd besteed aan het spelen van spelletjes. De kinderen kozen deze middag voor een spelletje waarbij iedereen op een geeltje de naam van een bekend persoon schreef en deze bij een ander op het voorhoofd plakte. Door vragen aan elkaar te stellen, moest je er vervolgens achter zien te komen welke naam op jouw voorhoofd was geplakt.

Mijn moeder begreep er helemaal niets van. Het spel werd een chaotische brei van absurde momenten. Bijzonder was overigens wel dat mijn moeder zich niet opgelaten voelde: ze genoot van het samen spelen met haar kleinkinderen. De kleinkinderen zorgden er op hun beurt op grootse wijze voor dat het ook inderdaad plezierig bleef voor hun oma.

Toch was dit voor iedereen het pijnlijke moment dat we ons realiseerden dat het echt goed mis was. Alhoewel, van mijn moeder weet ik dit echt niet zeker. Het leek aan haar voorbij te gaan.

Dat patroon werd in de maanden hierna herkenbaar: alhoewel mijn moeder in steeds onbegrijpelijker taal, ze verzon ook gewoon woorden, haar verhaal bleef doen, leek deze groeiende kloof niet tot haar door te dringen.

Ze raakte steeds meer geïsoleerd.

Ze werd in de loop der jaren steeds zwijgzamer.

Ze werd ook steeds eenzamer, of niet....

... ik durf het niet te zeggen...